بویلر یا دیگ بخار، یک محفظه بسته است که در آن، آب توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت یا گرمای بازیافتی از یک منبع مانند کوره، گرم و تبدیل به بخار میشود. این بخار خارج شده و برای اهداف مختلفی مانند گرمایش و سایر مصارف صنعتی و خانگی استفاده میشود.
وظیفه بویلر
وظیفه بویلر تبدیل مایع (آب) زیر اشباع (مایع متراکم) به بخار فوق اشباع (بخار مافوق گرم) میباشد ولی در صنعت به کلیه وسایل تولید بخار از مرحله مایع اشباع تا بخار سوپرهیت، بویلر گفته میشود. این دستگاهها انرژی لازم برای تبدیل فاز آب به بخار را از سوختهای فسیلی، تشعشعی و یا الکتریکی فراهم میکنند.
انواع و کاربردهای بویلر
با توجه به دما و فشار بخارات تولیدی، بویلرها انواع مختلف و کاربردهای مختلفی دارند. تولید بخار در دیگ با ورود آب به سیستم آغاز میشود و آب تغذیه (Feed Water) از طریق مخزن آب تغذیه یا کندانسورها تأمین میشود.
تصفیه آب تغذیه
آب تغذیه را میتوان از طریق فرایندهای تصفیه آب مانند سختیگیر یا RO، به آب نرم تبدیل کرده و گازهای محلول موجود در آن را حذف نمود تا از خوردگی و ایجاد رسوب جلوگیری شود. این کار با دی اریتور انجام میشود. آب تغذیه قبل از ورود به دیگ بخار میتواند پیش گرم شود که این کار بازدهی سیستم را افزایش داده و انرژی مورد نیاز برای تبدیل آب به بخار را کاهش میدهد.
عملکرد بویلر
آب وارد محفظه بسته دیگ بخار میشود که در داخل آن تحت فشار و حرارت قرار میگیرد. حرارتدهی به آب سبب افزایش دما و فشار آن میشود و در نهایت، به نقطه جوش میرسد. آب به بخار تبدیل شده و بخار تولیدی به سمت بالا حرکت میکند. سپس خارج شده و برای ورود به محل مصرف با لولهکشی مناسب منتقل میشود.